Editorial: Waarom is geschiedenis belangrijk?

Als historicus krijg ik regelmatig de vraag waarom het waardevol is om je te verdiepen in geschiedenis. Een terechte en interessante vraag, vind ik, en ik ben niet de enige die dat vindt. Er zijn inmiddels bibliotheken volgeschreven over het waarom van geschiedenis en het is niet de intentie op deze plek veel meer te schrijven dan wat mijn antwoord op die vraag is. Ik vind het waardevol omdat het interessant is. De reden dat ik met dit blog ben begonnen en er na een halfjaar nog steeds veel plezier aan beleef, is omdat ik mijn passie met mensen wil delen. 


Ik verwonder me over de bijzondere opvattingen van filosofen als Diogenes van Sinope en Epictetus, laat me inspireren door het genie van Hannibal en Archimedes en verbaas me om het bizarre gedrag val Caligula. De Oudheid is zo interessant omdat zij zo anders is dan de moderne wereld, maar toch hebben we het nog altijd over mensen. Sommigen dragen een kroon, anderen hebben een leger onder hun commando, maar het zijn mensen in een andere situatie dan die wij van onszelf gewend zijn. Geschiedenis laat ons zien zoals we hadden kunnen zijn. Ik denk dat dat de reden is dat boeken over geschiedenis zo goed worden verkocht.


Een tijd geleden bezocht ik een lezing voor Ex Oriente Lux van Professor Bert van der Spek over een beroemd voorwerp dat de gemoederen bezig blijft houden. Het betreft een cilindervormig voorwerp met daarop een tekst over de Perzische koning Cyrus de Grote (6e eeuw v.Chr.). Van der Spek gaf tijdens de lezing aan dat deze cilinder niet de eigenschappen heeft die het worden toegedicht. Opmerkelijk genoeg dook even later een video van de directeur van het British Museum, Neil MacGregor op op TED.com.





Nu ben ik geen specialist op het gebied van de Perzische geschiedenis en is mijn Akkadisch ook niet wat het had kunnen zijn, maar punt is duidelijk. Zowel in de lezing van Van der Spek als in die van MacGregor werd één ding duidelijk: (het beeld dat we hebben over)  de Oudheid speelt een belangrijke rol in het moderne leven. Wat er ook op de cilinder van Cyrus staat, het voorwerp motiveert mensen zich op een bepaalde manier te gedragen. Vrijwel niemand zal tegenwoordig nog nadenken over de vraag hoe je olifanten de Rhône over krijgt of wat de Romeinen en oude Ethiopiërs ons kunnen zeggen over hoe je van buikkrampen of hoofdluis af kunt komen, maar de Oudheid blijkt nog steeds dichtbij te zijn.