Wie is de grootste generaal aller tijden?

De vraag wie de grootste generaal aller tijden is, is vaak voer voor interessante discussies onder geïnteresseerden en historici. Hoe vergelijk je Napoleon en Montgomery? Wie was beter, Djenghis Khan of Caesar? Kun je uren over doorgaan en er is geen definitief antwoord te geven. Hoe bepaal je wanneer iemand een goede generaal is? Als een geniaal generaal iets tegenkomt wat hij niet had kunnen voorzien en daardoor verliest, is hij dan nog steeds geniaal? Dat Tom Middendorp nu korte metten zou maken met Caesar, dat zegt vermoedelijk meer over de technologie dan over de generaal.

Deze interessante vraag kwam in de Oudheid ook voor in een gesprek tussen twee mensen die weten waar ze het over hebben, namelijk twee van de grootste legeraanvoerders uit de geschiedenis, Hannibal (247 - 183 v.Chr.) uit Carthago en zijn grote tegenstander Publius Cornelius Scipio Africanus (236 - 183 v.Chr.). Scipio had Hannibal verslagen in de Tweede Punische Oorlog (218 - 201 v.Chr.) waar Hannibal veel indruk had gemaakt door zijn tactische genie (zie hier, hier en hier voor voorbeelden).

Na de Tweede Punische Oorlog werd Hannibal verbannen uit Carthago en vond hij asiel bij koning Antiochus de Grote (241 - 187 v.Chr.) van Syrië. Later raakte hij in gesprek met Scipio. De Griekse biograaf Plutarchus (±46 - minstens 120 n.Chr.) vertelt over het gesprek tussen deze twee legerleiders (Titus Flamininus 21.3-4):

Men zegt verder dat de twee [Scipio en Hannibal] elkaar weer tegenkwamen in Ephesus [West-Turkije] en dat ten eerste, toen ze samen rondliepen, Hannibal aan de kant liep die eerder behoorde aan Scipio, de grotere, dat Scipio dit pikte en doorliep zonder er veel aandacht aan te besteden; en nogmaals, toen ze zich bezighielden met het bespreken van generaals en Hannibal zei dat Alexander [de Grote] de grootste van alle generaals was, Pyrrhus tweede en hijzelf derde, vroeg Scipio met een glimlach: "En wat zou je gezegd hebben als ik je niet had overwonnen?" Waarop Hannibal antwoordde: "In dat geval, Scipio, zou ik mezelf geen derde, maar eerste van de generaals rekenen."

Interessante discussie. Volgens Plutarchus hadden deze vijanden toch wel respect voor elkaar. Hannibal geeft daarnaast wel aan dat hij zelf de grotere generaal is, maar als hij zou hebben gewonnen, was hij nog groter dan Alexander. Wat zegt dit over Scipio?

Boekentip voor vandaag:
Plutarchus, Lives of Noble Grecians and Romans
Adrian Goldsworthy, The Fall of Carthage