Volgens Velleius is Cicero behoorlijk wat onrecht aangedaan. In zijn Romeinse Geschiedenis schrijft hij over de tegenwerking die de arme redenaar kreeg van de tribuun (een leidende politieke figuur) Publius Clodius Pulcher (II.45:1-2):
Tijdens zijn tribunaat kwam Clodius met een wetsvoorstel dat al wie zonder rechterlijk vonnis een Romeins burger ter dood had gebracht werd bestraft met verbanning. De naam Cicero viel hier niet expliciet, maar het wetsvoorstel was uitsluitend gericht tegen hem. En zo heeft een man met uitmuntende verdiensten jegens de staat het loon gekregen voor het behoud van het vaderland: het rampzalig lot van een balling.Gelukkig werd Cicero na de termijn van Clodius weer teruggeroepen uit zijn vreselijke ballingschap aan de Griekse kust. Blijkbaar kon je in die tijd niet eens meer iemand zonder een eerlijk proces om zeep helpen!
Het lijkt er op als of de Romeinse lieden uit die tijd behoorlijk onvergevingsgezind en haatdragend waren tegen elkaar. Cicero pleitte in een proces tegen Clodius Pulcher en een paar jaar later laat Pulcher hem soort van uit de weg ruimen door die verbanningswet aan te nemen. Dan is er later nog getouwtrek over Cicero’s huis wat vernield was en nadat Cicero een schadeloosstelling heeft verkregen en opnieuw zijn huis wilt opbouwen, blijkt Clodius op dezelfde plek gauw een tempel te hebben gebouwd. Er is ook geen liefde tussen Cicero en Antonius. Cicero kiest in het openbaar voor de kant van Octavianus en wanneer het tweede triumviraat wordt gesticht, neemt Antonius wraak door Cicero op zijn lijst van vijanden te zetten, waarmee Cicero's doodsvonnis was getekend.
BeantwoordenVerwijderenJe kon blijkbaar in het oude Rome maar niet teveel vijanden maken :D
Daar lijkt het wel op ja. Of het met gevoelens als haat te maken heeft, dat kun je nooit zeggen, maar er is wel een flinke traditie van onderlinge vetes in de late Romeinse Republiek. Met name de strijd tussen de populares (types als Marius, Caesar en Clodius) en de optimates (Cato, Sulla, Cicero) spelen een bepalende rol. Het is een dog-eat-dog-world.
BeantwoordenVerwijderenWaar ik vooral de aandacht op wilde vestigen met dit citaat is het feit dat een maatregel die wij gewoon vinden: "je mag niemand zonder eerlijk proces doden," voor sommige Romeinen in deze context als schandalig werd ervaren. Kennelijk is het zo dat iemand met een wet moest komen om dit soort dingen te verbieden. Het gebeurde dus. Dit brengt je bij de interessante discussie over strafmaat per plek op de sociale ladder voor de dader en het slachtoffer van een misdrijf. Wat is in de strafmaat het verschil tussen een senator die een slaaf vermoordt of een slaaf die een senator vermoordt?
interessant inderdaad en nog heel actueel;
BeantwoordenVerwijderen“Je mag niemand zonder eerlijk proces doden”, is een stelling die de meeste mensen tegenwoordig (neem ik aan?) in veel landen vanzelfsprekend vinden. Maar hoe eerlijk verlopen processen in landen als Iran, Syrië of China? Ik noem maar een drietal landen.
Heeft iemand als Zahra Bahrami bijvoorbeeld (http://nl.globalvoicesonline.org/2011/01/nederland-nederlands-iraanse-vrouw-geexecuteerd-in-iran/) een eerlijk proces gehad, of werd ze net als de bondgenoten van Lucius Sergius Catilina even grof gezegd: uit de weg geruimd?
Ras, geslacht, geloof, politieke gezindheid, seksuele voorkeur bepalen in sommige landen of je wel of niet een eerlijk proces verdient. In het oude Rome zal het niet veel anders geweest zijn denk ik.
Natuurlijk, maar dat is nóg een andere (interessante) discussie. Issue hier is dat bij zo'n executie in zo'n land, de autoriteiten roepen dat ze een eerlijk proces hebben gehad. Dat is voor Velleius Paterculus niet interessant. Cicero moet volgens hem gewoon toegestaan worden dingen te doen die wij he-le-maal afwijzen. Omdat hij Cicero is. Moderne culturen staan daar heel anders is, ook die van Iran, Syrië en China. Tenminste, naar buiten toe.
VerwijderenLet wel, dit werk van Velleius Pateruculus is een soort open letter aan zijn vriend de consul. Die komt natuurlijk ik gigantische problemen als hij vrienden blijkt te hebben die zó gekant zijn tegen beschaafdheids-dingen. Romeinen waren heel erg van het Bellum Iustum (http://nl.wikipedia.org/wiki/Romeinse_Republiek#Bellum_iustum) en morele superioriteit. Dan kom je niet weg met zo'n opmerking als het niet breed gedragen zou zijn dat bepaalde mensen andere mensen konden doden zonder daar een eerlijk proces aan vooraf te laten gaan. Dat maakt dit stukje zo anders dan moderne rechtspraak.