Op een lege maag: Trebia

De Carthaagse generaal Hannibal (247 - 183 v.Chr.) is in dit blog al eerder aan bod gekomen. Zijn vindingrijk in logistiek en oorlogsvoering kennen geen gelijke. De Romeinen kregen daar nog een aantal keer mee te maken tijdens de Tweede Punische Oorlog (218 - 201 v.Chr.). Aan het begin van de oorlog, toen Hannibal net de Alpen overgestoken was, was één van de Romeinse consuls, Tiberius Sempronius Longus (±260 - 210 v.Chr.) net met zijn aangekomen na een mars van 40 dagen naar de Po-vallei. Het was toen hartje winter. Longus kwam daar met één doel: de strijd beslissen in het voordeel van de Romeinen en hij had daarvoor een groot leger tot zijn beschikking.


De Griekse geschiedschrijver Polybius (203 - 120 v.Chr.) beschrijft wat Hannibal deed toen hij achter de plannen van Longus kwam (Romeinse Geschiedenis III.71.1):

Hij had een plaats tussen de twee kampen opgemerkt die vlak en boomloos was, maar wel voor een hinderlaag gebruikt kon worden omdat het doorkruist werd door een waterloop met steile oevers en dichtbegroeid was door braambessen en andere stekelige planten; hij stelde een strategie voor om de vijand hier te verrassen.

Het idee was om het Romeinse leger uit de tent te lokken en vervolgens in een hinderlaag te laten lopen op deze plek. Maar hij dacht verder. Het was erg koud en het sneeuwde af en toe en wat je dan écht nodig hebt, dat is een fatsoenlijk ontbijt voor man en paard. Dus stonden de Carthagers die morgen vroeg op en gebruikten een ontbijt, alvorens ze de Romeinen opzochten, die daarvan niet op voorhand op de hoogte waren gesteld. Polybius vertelt (Romeinense Geschiedenis III.72.3-6)

De tijd van het jaar was rond de winter-zonnewende [eind december] en de dag was verschrikkelijk koud en sneeuwig toen bijna alle mannen en paarden het kamp verlieten zonder eerst hun ochtendmaaltijd te hebben gehad. In het begin hield hen enthousiasme hen op de been, maar toen ze de Trebia [rivier], die hoog stond vanwege de regen die die nacht hoger in de vallei dan waar de legers waren, was gevallen, moesten oversteken, had de infanterie daar grote moeite mee omdat het water borst-hoog stond. Gevolg was dat het hele leger leed onder de kou en ook van de honger, omdat de dag voortliep. De Carthagers, daarentegen, die in hun tenten hadden gegeten en gedronken en die hun paarden hadden verzorgd, zaten zich te zalven en te bewapenen rond hun vuren.

 Deze slag liep uit op een slachting onder de Romeinen.