Prestatiebevorderende middelen in de Oudheid

Eergisteren werd wielrenner Fränk Schleck betrapt op het gebruik van een verboden middel en verdween hij uit de Tour de France. Dit bracht me ertoe eens te gaan zoeken naar aanwijzingen voor doping in de Oudheid. Ik vond een aantal interessante stukjes die er wel wat van weg hebben. De Romeinse schrijver Plinius de Oudere (±23 - 79 n.Chr.) schreef erover in zijn boek Naturalis Historia. Gladiatoren die last krijgen van buikpijn en kneuzingen konden daar wel iets tegen gebruiken (Naturalis Historia XXXVI 202)

"Voor buikpijn of kneuzingen," zegt Marcus Varro - ik citeer zijn eigen woorden - zou je haard je medicijnkastje moeten zijn. Drink de as, opgelost in water, en je zal genezen zijn. Kijk maar hoe de gladiatoren na het gevecht geholpen worden door deze drank."

Het is natuurlijk de vraag wanneer iets doping is en wanneer gewoon een medicijn in een tijd zonder een lijst verboden middelen, maar duidelijk is dat Plinius hier een prestatiebevorderend middel heeft beschreven. Een sportman die zes Olympische titels won in het worstelen, Milo van Croton (±556 - na 510 v.Chr) stond bekend om zijn dieet van veel vlees en het meezeulen van stenen (Naturalis Historia XXXVII 54):

Alectoria is de naam gegeven aan een steen die wordt gevonden in het gewas van pluimvee, die eruit ziet als kristal en ongeveer zo groot is als een boon; sommigen zeggen dat Milo van Croton vaak deze steen met zich meenam, iets dat hem onoverwinnelijk maakte in atletische wedstrijden.

De vraag is: waar laat een naakte worstelaar een steen als hij gaat vechten? Hoe dan ook is één ding niet veranderd in al die eeuwen: de meeste artsen hebben zo een opvatting over topsport. Zo ook de grote medicus en filosoof Claudius Galenus (131 - 201-216 n.Chr). Hij vergelijkt atleten als Milo met varkens (Thrasybulus 37):

We hebben gezien dat hun hele leven is samengevat in het volgende overzicht: ze zijn ofwel aan het eten, of aan het drinken, of aan het slapen, ofwel zitten ze op het toilet of zijn ze aan het rollen in het stof en de modder.

Misschien heeft hij daar ook gewoon gelijk in.