Darius tegen de dienaren van het kwaad. Wat is hij toch nobel!

De geschiedenis van het oude Perzië is er een van vreemde zaken en hofintrige waarde Romeinen zelfs een puntje aan konden zuigen. Eerder zagen we wat Harpagus te eten kreeg toen hij niet deed wat de koning wilde en dat sommigen er rare begrafenisrituelen op na hielden. Vandaag gaat het over de koning Darius I de Grote (r. 522 - 485 v.Chr.). Darius is bekend geworden aan de grote bouwer van de Perzen en één van zijn bekendste bouwwerken is een grote inscriptie op een rotswand, de Behistuninscriptie.

Op deze inscriptie vertelt Darius zijn verhaal. Hij heeft natuurlijk grote overwinningen behaald en was de beste koning die de Perzen ooit hadden kunnen dromen. Zoveel is duidelijk. Interessanter is het verhaal van zijn troonsbestijding. Darius was namelijk mee op veroveringstocht met de heersende koning Cambyses II (r. 558 - 522 v.Chr.) die zijn broer Bardiya of Smerdis (waarom de data niet bekend zijn, wordt zo duidelijk) bleef achter in Perzië om de zaken te runnen. Bardiya bleek echter veel populairder dan Cambyses dus vormde een bedreiging voor de positie van de koning die lang weg zou blijven. Om die reden liet Cambyses zijn broer doden en vertrok. In afwezigheid van van Cambyses kwam iemand anders aan de macht in Perzië en deze man claimde Bardiya te zijn. Darius noemt hem Gaumata. Het volk trapte erin.

Het kon echter niet lang duren of de staatsgreep zou bij de koning zijn doordrongen. Alleen die kon niets doen, want, zo stelt Darius, conveniently (Behistuninscriptie 11):

Daarna stierf Cambyses een natuurlijke dood.

Niemand durfde het aan om Gaumata af te zetten tot Darius besluit de knoop door te hakken (Behistuninscriptie 13):

Koning Darius zegt: "Er was geen man, noch Perzisch, noch Medisch of van onze eigen dynastie, die het koningrijk van Gaumata de Magiër afpakte. Het volk was erg bang voor hem, want hij doodde velen die de echte Smerdis hadden gekend. Om deze reden doodde hij hen: 'dat ze er niet achter komen dat ik Smerdis, zoon van Cyrus, niet ben.' Er was niemand die iets durfde te doen tegen Gaumata de Magiër totdat ik kwam. Ik bad tot Ahuramazda; Aharamazda bracht me hulp. Op de tiende dag van de maand Bagayadis [29 september 522], doodde ik met een aantal mannen die Gaumata de Magiër en zijn belangrijkste volgelingen. Bij de vesting genaamd Sikayavautis in het district genaamd Nisaia in Medië doodde ik hem; ik ontnam hem het koninkrijk. Bij de genade van Ahuramazda werd ik koning; Ahuramazda schonk mij het koninkrijk.

We hebben dus (áls dit allemaal waar is) te maken met Bardiya die gedood werd en op zijn plaats kwam een nieuwe Bardiya die gedood werd. Later zullen we zien dat Bardiya nóg niet dood bleek te zijn. Voor nu heeft Darius een mooi verhaaltje verteld. Wat is hij toch nobel.

Boekentip voor vandaag:
H.C. Rawlinson, The Persian Cuneiform Inscription of Behistun