Archimedes en zijn spiegels

Wat eergisteren aan bod kwam met de kraai die ervoor zorgde dat de Romeinen de Carthagers op zee konden verslaan, deed me denken aan één van de grootste genieën uit de wereldgeschiedenis, de Siciliaanse wiskundige en natuurkundige Archimedes (287 - 212 v.Chr.) . Deze man is bekend geworden door uit bad te springen en naakt over straat te rennen het enige Oudgriekse woord waarvan iedereen tegenwoordig weet wat het betekent: "Eureka!"

Wat ook als één van Archimedes' verdiensten wordt gezien, is de uitvinding van de Zonnespiegel, of Death Ray zoals dat veel spannender klinkt in het Engels. Tijdens de Tweede Punische Oorlog koos Archimedes' stad Syracuse de kant van Carthago en dat werd door de Romeinen niet gewaardeerd. Een beleg volgde en aangezien Syracuse aan zee ligt, werden schepen ingezet.

De historicus Diodorus Siculus (±90 - ±30 v.Chr.) maakt melding van de manier waarop Archimedes de Romeinen te lijf ging met spiegels, want dat zullen niet verwacht hebben (Romeinse Geschiedenis 26.18):

De oude man [Archimedes] bouwde een achthoekige spiegel en plaatste op de juiste afstand ervan kleine vierhoekige spiegels van dezelfde soort die konden worden versteld met metalen platen en kleine scharnieren. Deze kunstgreep zette hij in om de volledige zonnestralen van het middaguur te kunnen vangen, zowel 's zomers als 's winters, en uiteindelijk door de werkaatsing van de zonnestralen hierin werd een vreselijke hitte aangestoken in de schepen en vanaf de afstand hoe ver een pijl kan vliegen, maakte hij er hoopjes as van.

Andere bronnen tot  in de twaalfde eeuw noemen dit voorval niet en dat geeft aanleiding om het niet te geloven en ook moderne pogingen het te reproduceren liepen op weinig succes uit. Wel past dit binnen het beeld dat we van Archimedes hebben, een uniek genie. Of het waargebeurd is of niet, het bepaalt mede hoe we tegenwoordig over hem denken.