Kleine meisjes executeren vergt meer

Eén van mijn hobby's is om podcasts over de Oudheid te beluisteren tijdens het hardlopen. Vandaag had ik A History of Hannibal, aflevering 28 bij me, waar de spreker, Jamie Redfern, vertelde over de hier ook al aan bod gekomen strategie van Fabius Maximus en zijn aanstelling als dictator in de oorlog tegen Hannibal. Aan het einde kwam hij met een boekentip (zie onder).

Een tijdje geleden hadden een aantal podcasters een discussie on air over de vraag of Rome als beschaving overschat is Redfern antwoordde dit met ja. Het is niet zo dat Rome niet veel bijzonders heeft bereikt en de wereld veel nieuwe dingen heeft gegeven, maar er staat ook veel tegenover waar we niet blij mee hoeven te zijn. Zo hadden een aantal keizers er nogal een handje in om uit de gratie gevallen mensen als een baksteen te laten vallen. Zo weten we dat keizer Tiberius (42 v.Chr. - 37 n.Chr.) tijdens zijn regering veel macht gaf aan Lucius Aelius Seianus (20 v.Chr. - 31 n.Chr.), maar dat hij uit de gratie viel. Seianus moest dood en dat gebeurde ook.

Wat ook gebeurde, is iets wat voor ons als onnodig wreed in de oren klinkt: ook zijn kinderen werden geëxecuteerd. De Romeinse historicus Publius Cornelius Tacitus (56 - 117 n.Chr.) vertelt over het lot van Seianus' jonge dochter en welke praktische problemen er bij haar executie kwamen kijken (Annalen 5:9)

Vervolgens werd besloten de overgebleven kinderen van Seianus te straffen [doden], ook al was de woede van de bevolking gaan liggen en waren de mensen over het algemeen voldaan door de voorafgaande executies. Daarom werden ze naar de gevangenis gesleept, de jongen, die wist van zijn op hande zijnde teloorgang, en het kleine meisje dat zich zo niet bewust was dat ze steeds vroeg wat ze verkeerd gedaan had en waar ze heen werd gesleept, en ze zei dat ze het niet meer zou doen en dat een kinderlijke bestraffing voor haar voldoende zou zijn. Historici van die tijd zeggen ons dat, omdat er geen precedent bestond voor het uitvoeren van de doodstraf aan een maagd, ze door de beul was verkracht met een touw om haar nek. Vervolgens werden ze gewurgd en hun lichamen, slechts kinderen die ze waren, werden van de Gemoniae [een trap van de Capitolijnse heuvel naar het forum in Rome] gegooid.

In de beschrijving van Tacitus klinkt de afkeur duidelijk door. Gelukkig. Ik blader inmiddels al een aantal jaar in de werken van schrijvers uit de Oudheid en ik kan me niet herinneren dat ik met zoveel walging een historicsche tekst van 2000 jaar oud gelezen heb. Het zegt wel veel over de Romeinen en misschien ook over ons en waar mensen toe in staat zijn.

Boekentip voor vandaag:
Colin Wells, The Roman Empire
Tacitus, The Annals of Imperial Rome