Een generaal zo wreed als de juf

In het werk Anabasis van Xenophon (±430 - 355 v.Chr.) wordt deel 1 afgesloten met de dood van de Perzische troonpretendent Cyrus de Jongere in de strijd tegen zijn broer Artaxerxes. Het Griekse huurlingenleger werd door de Perzische generaal Tissaphernes begeleid en van voedsel voorzien tot Xenophon meldt (Anabasis II.5.31-32) dat de Pers een list bedenkt en succesvol uitvoert. Vijf Griekse generaals worden gedood en er volgt een lange periode van gevechten.


Eén van de gedode generaals is de leider van de expeditie, Clearchos van Sparta. Xenophon geeft na het melden van zijn dood een korte omschrijving van de carrière van deze generaal en zijn lotgenoten. Clearchos was een echte beroepsvechter die leefde voor zijn werk, schrijft hij. Hij had een natuurlijk gezag en straalde op het slagveld rust en vastberadenheid uit. Eén ding had hij wel tegen (Anabasis II.6.12):

Maar zodra het gevaar voorbij was en zij onder een andere bevelhebber konden gaan dienen, waren er velen die hem verlieten. Want hij had niets beminnelijks over zich, steeds was hij streng en bars, zodat de soldaten tegenover hem dezelfde gevoelens koesterden als de schoolkinderen tegenover hun leermeester.

Clearchos behandelde zijn soldaten alsof het schoolkinderen waren: wreed en streng! Tegenwoordig behandelt de leraar de kinderen als een sergeant en is dat wreed. Er was dus een tijd dat soldaten schoolmeesters al erg vonden.