De grenzen van democratie

Met de gebeurtenissen in Egypte en de klokkeluiderszaken in de Verenigde Staten komt de vraag wat een democratie is steeds vaker naar voren. Waaraan moet een staatsbestel voldoen om als democratisch gekenmerkt te worden. Eeuwen politici en politicologen zijn ermee bezig geweest. Vandaag aandacht voor één van de eerste uit die traditie, de Griekse historicus Polybius (203 - 120 v.Chr.) die in zijn werk over de Romeinen bijzondere aandacht besteedt aan de Romeinse staatsinrichting. Polybius vertelt dat velen denken dat er drie verschillende soorten staatsinrichting zijn: monarchie, aristocratie en democratie. Hij haast zich eraan toe te voegen dat er een hele reeks staatsinrichtingen zijn die erop lijken, maar die niet hetzelfde zijn. Over democratie zegt hij het volgende (Romeinse Geschiedenis VI.4.4-5):

Het is ook geen echte democratie als iedereen in de hele menigte aan burgers vrij is alles wat ze willen te doen of voor te stellen, maar als het in een gemeenschap gebruikelijk is om de goden hoog te achten, de ouders te eren en de ouderen te respecteren en om de wetten te volgen, dan zal de wens van de meerderheid zegevieren en dit kan een democratie genoemd worden.

Democratie vergt een bevolking die ermee om kan gaan.Het is wel belangrijk om te melden dat in de leefwereld van de Oudheid democratie veel directer is dan tegenwoordig. Waar in de Verenigde Staten en Egypte de overheid tegen (een deel van) de bevolking staat, kun je met veel overdrijving stellen dat dat in de Oudheid minder het geval was.

Voor de duidelijkheid, deze blogpost is geen politiek commentaar over de ontwikkelingen van dit moment. Deze ontwikkelingen geven alleen reden hier eens naar te kijken.

Boekentip voor vandaag:
Polybius, The Rise of the Roman Empire