Tot 40% extra korting op winters assortiment!

zondag 13 januari 2013

Een volkomen terechte moord op een onschuldige

Vorig jaar bekeek ik de film Agora over het leven en de dood van de Griekse filosofe en wiskundige Hypatia (355 - 415 n.Chr.) die in Alexandrië in Egypte. Hypatia werd gedood door een groep christenen die daartoe waren aangezet door de christelijke autoriteiten onder de patriarch Cyrillus (375-380 - 444 n.Chr.).

Als de dood van Hypatia iets doet, dan is dat dat het een belangrijk onderdeel van de geschiedwetenschap illustreert. Het illustreert het feit dat het uitmaakt wie een episode uit de geschiedenis opschrijft en wat dat zegt over opvattingen en belangen van de schrijver. Zo wordt de moord op de filosofe als een heldendaad gepresenteerd door de 7e eeuwse bisschop van Nikiu, Johannes (Kronieken 81:100-103):
En vervolgens ging een menigte gelovigen in God onder de begeleiding van de magistraat Petrus -- deze Petrus was in alle opzichten een perfecte gelovige in Jezus Christus -- op zoek naar de heidense vrouw die de bevolking van de stad had misleid door haar hekserij. En toen ze erachter kwamen waar ze was, vonden zij haar zittend op een stoel; en nadat ze haar hadden laten opstaan, sleepten zij haar mee en brachten haar naar de grote kerk, genaamd Caesarion. Nu was het vastentijd. Ze trokken haar de kleren van haar lijf en door de straten tot ze stierf. Ze namen haar mee naar een plaats die Cinaron heette en verbrandden haar met vuur. En alle mensen omringden Cyrillus en noemden hem "de nieuwe Theophilus ("hij die van God houdt"), want hij had de laatste overblijfselen van afgoderij in de stad vernietigd.
Een ander beeld komt naar voren in het werk van de (ook christelijke) jurist en historicus Socrates Scholasticus (±380 - na 439 n.Chr.). Hij bekijkt de dood van Hypatia veel kritischer (Kerkgeschiedenis  VI:15):
Daarom [omdat Hypatia een belangrijke rol in een politiek conflict kreeg toegedicht door Cyrillus] wachtten enkelen, die door een wilde en schijnheilige eerzucht gedreven werden, wier aanvoerder een voorganger onder de naam Petrus was, haar op haar thuisweg op, trokken haar uit de koets, brachten haar in de kerk met de naam Caesarion, waar zij naakt uitgekleed en dan met bakstenen doodgeslagen werd. Nadat ze haar lichaam in stukken uiteen getrokken hadden, brachten ze haar verminkte ledematen naar een plaats met de naam Cinaron en verbrandden ze daar. Deze affaire bracht een niet geringe smet, niet alleen op Cyrillus maar op de hele Alexandrijnse kerk. En met zekerheid kan niks verder van de geest van het christendom verwijderd zijn dan zulk een slachting, gewelddaden en mishandelingen toe te laten!
Het ligt er maar aan wie de tekst schrijft. Hebben we hier te maken met een terechte afrekening van iemand die problemen veroorzaakt of de moord op een onschuldige?

Boekentip voor vandaag:
Michael Deakin, Hypatia of Alexandria
en de film Agora (2009)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten