Oh, kom dan maar binnen!

In de Griekse oudheid was burgerschap in de stadstaten van Griekenland een privilege, geen recht. Slechts een klein deel van de bevolking van een polis bezat het burgerrecht en het kon aan mensen gegeven of van mensen afgenomen worden als daar reden voor was. De Atheense democratie die zo bekend is geworden, is in die zin niet vergelijkbaar met de huidige Westerse democratie, want lang niet iedereen mocht zich met de politieke besluitvorming bemoeien.

Het burgerrecht werd soms verleend aan buitenstaanders, mensen die niet uit de polis kwamen. Voor Athene is de eerste die dit privilege toegedeeld kreeg, naar verluid iemand uit de Noordelijke Zwarte-Zee-Regio, op het grensgebied van het huidige Oekraïne en Rusland. Het was de zoon van een Griekse moeder en een Scythische vader en hij heette Anarcharsis (6e eeuw v.Chr.). Volgens de Griekse biograaf Diogenes Laërtius (3e eeuw n.Chr.) was hij na zijn bezoek aan Athene enthousiast om de Griekse cultuur (hoewel hij niet begreep was er nou zo leuk was aan die vechtsporten (Anarcharsis 5)) en probeerde daar van alles van mee te nemen naar huis.

In Athene kwam Anarcharsis op bezoek bij de grote Solon (±640 - ±560 v.Chr.) en verzocht een audiëntie. Hij dook op voor de deur van Solon. Diogenes vertelt (Anarcharsis 3):

En Hermippus stelt dat hij [Anarcharsis] naar Solon's huis kwam en een van de bedienden beval om zijn meester te vertellen dat Anarcharsis was aangekomen om hem te bezoeken en dat hij hem graag wilde zien en, als dat mogelijk was, zijn gast zou worden. Maar toen de bediende de boodschap had gegeven, beval Solon hem te antwoorden: "Mannen beperken dergelijke relaties normaal gesproken tot hun eigen landgenoten." Als antwoord hierop betrad Anarcharsis het huisen zei tegen de bediende dat hij nu in Solon's was en dat het best consistent was als ze op deze manier met elkaar verbonden zouden worden. Hierop bewonderde Solon de bereidwilligheid van de man, liet hem toe en maakte hem een van zijn beste vrienden.

Solon kon je dus wel overtuigen...

Boekentip voor vandaag:
Diogenes Laërtius, Leven en leer van de beroemde filosofen